Hier platzen wir die Küche

Durven is goed, kennis van idioom is nog beter.

Jouw Duitse relaties waarderen het als je Duits met ze spreekt. Als je dat goed doet, dan geeft je dat een voorsprong op andere buitenlandse concurrenten.
Gebruik je daarin verkeerd idioom, dan zal je Duitstalige gesprekspartner je dat vast willen vergeven. Maar het kan natuurlijk wel tot onbegrip leiden en enige hilariteit.
Daarom in het vervolg van deze blog enkele voorbeelden van zogenaamde "Stolpersteine" (hindernissen) veroorzaakt door "falsche Freunde". Die laatste zijn woorden en begrippen die in het Duits en Nederlands erg op elkaar lijken, maar die een andere betekenis hebben en soms tot hilariteit of onbegrip over en weer kunnen leiden. In vervolg op eerdere blogs over dit onderwerp bespreek ik vandaag wederom een paar voorbeelden. In latere blogs volgen er meer.

platzen

Zoals in de inleiding hierboven beschreven hoeft het gebruik van verkeerd idioom in het Duits niet heel erg te zijn, en soms is het gewoon grappig. Maar als je als ondernemer professioneel wilt overkomen, kunnen fouten in het Duits die rechtstreeks je werk of product betreffen je geloofwaardigheid wel aantasten. Zo was ik laatst op gesprek bij een Nederlands montagebedrijf dat al jaren met Duitse partners samenwerkt. We deden een rollenspel in het Duits, waarbij ik de rol van de Duitse klant had en mijn Nederlandse gesprekspartner mij in het Duits moest uitleggen hoe, wanneer en op welke plek men apparatuur zou plaatsen. Mijn gesprekspartner vertaalde plaatsen één op één met platzen en zei: "Und dann platzen wir da den Apparat". Daarmee zei hij onbedoeld dat "wij daar het apparaat laten ontploffen". Toen ik mijn gesprekspartner op het onjuiste gebruik van platzen wees, schrok hij flink; hij vond platzen zo Duits klinken en had er nooit bij nagedacht dat het een heel andere betekenis zou kunnen hebben dan het Nederlandse plaatsen. Platzen betekent in het Duits namelijk ontploffen/exploderen. Zo kan "ein Reifen oder ein Ballon platzen" (een band of ballon springen). Of je kunt (figuurlijk) ontploffen, wanneer je nog verder eet: "Wenn ich noch einen Bissen esse, platze ich" ("Als ik nog één hap neem, ontplof ik").

platzieren, stellen, sich stellen

Wanneer de Nederlander plaatsen gebruikt, dan zegt of schrijft de Duitser platzieren of stellen. "Die Schränke werden an die Wand gestellt" ("De kasten worden tegen de muur gezet (geplaatst)"; "Sie platzierte mich in einen Sessel" ("Zij liet mij plaatsnemen in een leunstoel of (leidde/dirigeerde mij) naar een leunstoel").Om een verplaatsing aan te geven gebruikt het Duits in vele situaties het werkwoord stellen, bijvoorbeeld: "Die Gläser auf den Tisch stellen" ("De glazen op de tafel zetten"); "Etwas nicht stellen können" ("Niet voldoende plaats voor iets hebben"). Naast stellenin de betekenis van plaatsenbestaat ook het wederkerend werkwoord sich stellenmet de Nederlandse betekenis gaan staan: "Ich stelle mich an das (ans) Fenster" = "Ik ga bij het raam staan"; "Er stellte sich ihr in den Weg" = "Hij versperde haar de weg". Sich stellen gegen jemanden oder etwas betekent dat je je tegen iemand of iets teweer stelt; sich stellen hinter jemanden oder etwas betekent dat je iemand of iets ondersteunt; sich stellen vor jemanden betekent iemand beschermen.

Wees dus in het gebruik van Duits dat rechtstreeks met het uitvoeren van je werk te maken heeft extra zorgvuldig. Zoek woorden op in het woordenboek en/of volg een cursus zakelijk Duits: Een investering die zich op korte of langere termijn altijd uitbetaalt.

Aan de hand van deze paar voorbeelden wordt wederom duidelijk dat je makkelijk ins Fettnäpfchen treten kunt (een faux pas kunt begaan) of Stolpersteine (hindernissen) moet overwinnen in de Nederlands-Duitse communicatie.

Tot ziens in een volgende blog met daarin meer van soortgelijke aandachtspunten.