Sie hat die Prüfung nicht bestanden

DURVEN IS GOED, KENNIS VAN IDIOOM IS NOG BETER

Jouw Duitse relaties waarderen het als je Duits met ze spreekt. Als je dat goed doet, dan geeft je dat een voorsprong op andere buitenlandse concurrenten.

Gebruik je daarin verkeerd idioom, dan zal je Duitstalige gesprekspartner je dat vast willen vergeven. Maar het kan natuurlijk wel tot onbegrip leiden en enige hilariteit.

Daarom in het vervolg van deze blog enkele voorbeelden van zogenaamde “Stolpersteine” (hindernissen) veroorzaakt door “falsche Freunde”. Die laatste zijn woorden en begrippen die in het Duits en Nederlands erg op elkaar lijken, maar die een andere betekenis hebben en soms tot hilariteit of onbegrip over en weer kunnen leiden. In vervolg op eerdere blogs over dit onderwerp bespreek ik vandaag wederom een paar voorbeelden. In latere blogs volgen er meer.

Over cursussen, cijfers en cafés

Een leven lang leren, dat doen we natuurlijk allemaal, al dan niet via cursussen en trainingen. Of gewoon, on the job. Bij dat laatste komen doorgaans geen toetsen om de hoek kijken, bij de eerste twee natuurlijk wel. En daar gaan we het vandaag over hebben.

lokaal, Klassenraum, Lokal, kroeg/restaurant

We beginnen bij het begin: de ruimte waarin je je cursus volgt. Op school heet zoiets natuurlijk een lokaal, tenminste, in het Nederlands. Het komt goed uit, dat het Duits hetzelfde woord kent: Lokal. Of toch niet? Ik zou inderdaad maar uitkijken. Als je een Duitstalig iemand vertelt, dat je op weg bent naar je Lokal om je cursus te volgen, dan zal hij of zij vreemd opkijken. Tenzij het gaat om kennis van wijnen, of van bier. Das Lokal betekent namelijk: het restaurant, of: het café/de kroeg. Hoe een cursuslocatie dan wel heet? Dat is in het Duits ein Klassenraum of Klassenzimmer. "Wir benutzen in der Firma Zimmer 3.01 als Klassenraum für den Deutschkurs": "We gebruiken in het bedrijf kamer 3.01 als lokaal voor de cursus Duits."

bestaan, bestehen, bestehen, slagen, schlagen, slaan

Oké, je volgt dus een cursus. Vroeg of laat moet je er dan aan geloven; je krijgt een toets. Daar wil je natuurlijk graag voor slagen. Het Duitse woord schlagen lijkt erg op slagen, maar betekent slaan. Dat kun je in dit geval dus echt niet gebruiken. Je kiest dan voor een heel ander,  en voor Nederlandse oren verrassend werkwoord: bestehen. "Sie bestand die Prüfung ohne Mühe": "Zij slaagde zonder moeite voor de toets." Het woord bestehen in de betekenis van slagen lijkt dus erg op het Nederlandse woord bestaan. Maar bestaan heeft natuurlijk nog wel meer betekenissen. En gelukkig is het Duitse bestehen dan vaak een goede, correcte vertaling: "Unsere Firma besteht seit drei Jahren": "Ons bedrijf bestaat sinds drie jaar", of: "Diese Maschine besteht aus zehn Teilen":  "Deze machine bestaat uit tien delen."

cijfer, Note, Ziffer, getal

Nu de hoofdzaak: je cijfer. Heb je een voldoende, of niet, dat is de hamvraag. Wanneer je les hebt gekregen van een Duitstalige docent, dan kun je niet vragen: "Was is meine Ziffer?" De betekenis van Ziffer is namelijk weliswaar cijfer, of getal, maar nooit in de zin van een score voor een toets. Daar heeft het Duits een heel ander woord voor: die Note. "Was ist bitte meine Note?" ("Wat is mijn cijfer?") "Sie haben eine Eins geschrieben" is dan een zeer prettig antwoord. Een 1 behalen is namelijk de hoogste score, vergelijkbaar met onze 10. Dus: "U hebt een 10 behaald." Ik zou zeggen: ga dat maar lekker vieren in het Lokal!

Aan de hand van deze paar voorbeelden wordt duidelijk dat je makkelijk ins Fettnäpfchen treten kan (een faux pas kan begaan) ofStolpersteine (hindernissen) moet overwinnen in de Nederlands-Duitse communicatie.

Tot ziens in een volgende blog met daarin meer van soortgelijke aandachtspunten. Bis bald!