"Such-Wörter"..

DURVEN IS GOED, KENNIS VAN IDIOOM IS NOG BETER

Jouw Duitse relaties waarderen het als je Duits met ze spreekt. Als je dat goed doet, dan geeft je dat een voorsprong op andere buitenlandse concurrenten.

Gebruik je daarin verkeerd idioom, dan zal je Duitstalige gesprekspartner je dat vast willen vergeven. Maar het kan natuurlijk wel tot onbegrip leiden en enige hilariteit.

Daarom in het vervolg van deze blog enkele voorbeelden van zogenaamde “Stolpersteine” (hindernissen) veroorzaakt door “falsche Freunde”. Die laatste zijn woorden en begrippen die in het Duits en Nederlands erg op elkaar lijken, maar die een andere betekenis hebben en soms tot hilariteit of onbegrip over en weer kunnen leiden. In vervolg op eerdere blogs over dit onderwerp bespreek ik vandaag wederom een paar voorbeelden. In latere blogs volgen er meer.

Zoek-woorden...

Naar sommige woorden moet je zoeken, andere woorden gebruik je om te láten zoeken, bijvoorbeeld via een zoekmachine. En dan heb je natuurlijk ook nog de woorden waar het werkwoord zoeken onderdeel van uitmaakt. Over die laatste groep gaat het vandaag. Ik vertel je wat meer over deze specifieke "zoek"-woorden,. zodat je hopelijk voortaan minder naar woorden hoeft te zoeken.

vragen/verzoeken, bitten, vragen, fragen

Over het verschil tussen vragen en verzoeken heb ik het hier als eens eerder gehad. Maar een korte herhaling kan vast geen kwaad. In het Nederlands kunnen we iemand iets vragen. Daarbij onderscheiden wij twee betekenissen: we kunnen bedoelen dat we een vraag stellen, of we kunnen ergens om vragen, dus: iets verzoeken. Het Duits heeft voor deze betekenissen twee afzonderlijke woorden. Wanneer je een vraag stelt, gebruik je het werkwoord fragen, wanneer je een verzoek doet, gebruik je bitten. "Ich bat den Kunden, morgen zurückzurufen": "Ik verzocht de klant om morgen terug te bellen." En: "Ich fragte ihn, ob er morgen Zeit hätte: "Ik vroeg hem  of hij morgen tijd zou hebben."

versuchen, proberen

Ingewikkelder wordt het als je beseft, dat het Duits ook nog het werkwoord versuchen kent. Dat heeft niets met het Nederlandse verzoeken te maken, want het betekent proberen. "Dieser Kunde versucht immer, die Waren billiger zu bekommen": "Deze klant probeert altijd om de goederen goedkoper te krijgen." Analoog hieraan zijn de zelfstandige naamwoorden volkomen logisch. Die Bitte betekent het verzoek, en der Versuch betekent de poging, dus datgene wat je uitprobeert. "Mein Versuch war die Bitte an den Chef so höflich möglich zu gestalten": "Mijn poging was om het verzoek aan de baas zo beleefd mogelijk in te kleden."

uitzoeken, untersuchen/herausfinden, uitzoeken, aussuchen

Houd je onze zoekwoorden nog uit elkaar? Mooi, dan heb ik er nog een paar. We kennen het Nederlandse woord uitzoeken, en daar is ongeveer hetzelfde mee aan de hand als met het werkwoord vragen. Het Nederlands kent twee betekenissen: onderzoeken en uitkiezen. Het Duits wederom gebruikt daar twee afzonderlijke woorden voor. Wanneer er iets te onderzoeken valt, gebruik je untersuchen, of herausfinden.  "Die Adresse des neuen Kunden muss ich noch herausfinden": "Het adres van de nieuwe klant moet ik nog uitzoeken." Of: "Ob das Verfahren legal ist, wird gerade untersucht": "Of de gang van zaken legaal is, wordt op dit moment uitgezocht." Overigens gebruikt het Duits voor wetenschappelijk onderzoek het werkwoord forschen. Wellicht kom ik in een later blog nog hierop terug. 

Uitzoeken in de betekenis van uitkiezen heeft een gemakkelijke Duitse equivalent, namelijk gewoon aussuchen. ""Wir haben für die neu zu produzierenden Teppiche nur neutrale Farben ausgesucht": "Wij hebben voor de nieuw te produceren tapijten alleen neutrale kleuren uitgekozen." Niet moeilijk dus! Ingewikkelder wordt het als je je afvraagt wie hierover een beslissing dient te nemen binnen het bedrijf. Dan kun je zeggen: "Ich muss noch herausfinden, wer die neuen Farben aussucht": "Ik moet nog uitzoeken, wie de nieuwe kleuren uitzoekt."

Maar die laatste zin was vast geen probleem meer voor je nu je dit blog hebt gelezen. Mooi toch! Nu hoef je immers voortaan lang zoveel niet meer uit te zoeken, mocht iemand je verzoeken om ergens naar op zoek te gaan!

Bis bald!