Unvorstellbar...

DURVEN IS GOED, KENNIS VAN IDIOOM IS NOG BETER

Jouw Duitse relaties waarderen het als je Duits met ze spreekt. Als je dat goed doet, dan geeft je dat een voorsprong op andere buitenlandse concurrenten.

Gebruik je daarin verkeerd idioom, dan zal je Duitstalige gesprekspartner je dat vast willen vergeven. Maar het kan natuurlijk wel tot onbegrip leiden en enige hilariteit.

Daarom in het vervolg van deze blog enkele voorbeelden van zogenaamde “Stolpersteine” (hindernissen) veroorzaakt door “falsche Freunde”. Die laatste zijn woorden en begrippen die in het Duits en Nederlands erg op elkaar lijken, maar die een andere betekenis hebben en soms tot hilariteit of onbegrip over en weer kunnen leiden. In vervolg op eerdere blogs over dit onderwerp bespreek ik vandaag wederom een paar voorbeelden. In latere blogs volgen er meer.

Onvoorstelbaar...

Toen ik het laatst had over het werkwoord (zich) voorstellen en zijn Duitse evenknie (sich) vorstellen plus de daarbij voorkomende voetangels en -klemmen, viel mij weer eens op hoeveel Nederlandse vertalingen er mogelijk zijn van dit veelzijdige Duitse begrip. Ook op manieren die voor Nederlanders niet goed voor te stellen zijn. Vandaar dat ik nu even een uitstapje maak naar de mogelijkheden. Lees, en verbaas je!

naar voren plaatsen, vorstellen

De eerste betekenis van het Duitse werkwoord vorstellen is: naar voren plaatsen. Je kunt bijvoorbeeld een stoel naar voren verzetten. "Bitte stellen Sie den Sessel ein Stück weiter vor": "Zet u alstublieft de stoel een stuk verder naar voren."  "Er hat den Gästetisch vorgestellt":"Hij heeft de tafel voor de gasten naar voren verplaatst."

iets ergens voor plaatsen, vorstellen

Een verdere betekenis van vorstellen gaat nog iets verder: je verplaatst een voorwerp op zo'n manier, dat je het ergens voor zet. Een leuk voorbeeld vond ik online met het begrip spanische Wand, dat ik nog niet kende. Het betekent kamerscherm, en je kunt je natuurlijk levendig indenken dat je dat graag ergens voor wilt plaatsen. "Seine Patienten sollten sich in der Ecke des Sprechzimmers ausziehen; er hat natürlich eine spanische Wand vorgestellt":"Zijn patiënten moesten zich in een hoekje van de spreekkamer uitkleden; hij heeft er natuurlijk een kamerscherm voor geplaatst."

(de klok) vooruitzetten, vorstellen

Een verdere betekenis van vorstellen heeft te maken met tijd. Je kunt namelijk de klok vooruitzetten, en in het Duits benoem je ook dat met vorstellen. "Meine Uhr geht irgendwie sehr langsam; ich muß sie jeden Tag vorstellen": "Mijn horloge loopt op de één of ander manier erg traag; ik moet het elke dag vooruitzetten."

zich presenteren bij een arts/een consult hebben, sich vorstellen

Nog een specifieke betekenis van vorstellen die het Nederlandse (zich) voorstellen niet heeft, is het aanduiden van het hebben van een consult bij een medische behandelaar. "Der Kollege ist im Moment nicht da; er stellt sich seinem neuen Facharzt vor":"De collega is er nu niet, hij heeft een consult bij zijn nieuwe specialist." Deze betekenis gaat dus veel verder dan het gewone kennismaken met iemand waar we het begrip (zich) voorstellen in eerste instantie mee associëren. Wanneer je een consult hebt, dan presenteer je jezelf en je klachten als het ware aan de arts, ook dat wordt benoemd met sich vorstellen.

Je ziet, mogelijkheden te over met dit zo alledaagse lijkende werkwoord. Ik hoop dat jullie het leuk vonden om wat meer te weten te komen over het Duitse (sich) vorstellen. Hopelijk leidt het tot meer begrip als je Duitstalige relatie dit werkwoord gebruikt op een manier die je als Nederlander nog niet kende en wie weet kun je er zelf ook meer kanten mee uit. Altijd nuttig toch, een verrijking van je taalkennis? Hoe dan ook, ik vond het leuk om het werkwoord vorstellen in al zijn veelzijdigheid aan jullie voor te stellen, en natuurlijk zeg ik tot slot weer:

Bis bald!